De relatie tussen mondgezondheid en algemene gezondheid
De mond wordt vaak gezien als een spiegel van de algehele gezondheid. Een goede mondgezondheid draagt bij aan een gezond lichaam, terwijl een slechte mondgezondheid juist het risico verhoogt op diverse aandoeningen. Ontstekingen en bacteriën in de mond spelen een belangrijke rol in het ontstaan of verergeren van ziekten elders in het lichaam.
Hoe mondgezondheid invloed heeft op het lichaam
Onze mond zit van nature vol bacteriën. Zolang deze zich niet kunnen hechten aan tanden en tandvlees, leveren ze geen problemen op. Wanneer de mondhygiëne tekortschiet, kan zich echter een schadelijke laag bacteriën vormen. Dit leidt eerst tot tandvleesontsteking (gingivitis) en later, wanneer ook het kaakbot wordt aangetast, tot parodontitis. Het gevaarlijke hierbij is dat tandvleesontstekingen vaak nauwelijks klachten geven: een beetje roodheid, zwelling of bloedend tandvlees wordt door veel mensen niet herkend als signaal van een serieuze ontsteking.
Maar deze ontstekingen beschadigen het tandvlees waardoor bacteriën gemakkelijk in de bloedbaan terechtkomen. Bij elke poetssessie komen zo bacteriën en ontstekingsstoffen in het lichaam terecht en dit kan een rol spelen bij verschillende gezondheidsproblemen, zoals:
-
Hart- en vaatziekten: Parodontitis kan ontstekingsprocessen in de bloedvaten verergeren.
-
Diabetes: Ontstekingen in de mond maken het moeilijker om de bloedsuikerspiegel te reguleren.
-
Longontstekingen: Bacteriën uit de mond kunnen worden ingeademd en infecties veroorzaken.
-
Zwangerschapscomplicaties: Slechte mondgezondheid verhoogt het risico op vroeggeboorte en een laag geboortegewicht.
-
Dementie: Er is een aantoonbaar verband tussen chronische tandvleesontsteking en een verhoogd risico op dementie.
Een gezonde mond draagt bij aan dagelijks comfort: zonder pijn bijten, kauwen, lachen en praten. Zeker bij ouderen verbetert een goede mondgezondheid de eetlust, voedselinname en daarmee de kwaliteit van leven. Wetenschappers vermoeden zelfs dat mensen met een gezonde mond langer zonder beperkingen kunnen blijven functioneren.
Hoe algemene gezondheid invloed heeft op de mond
De relatie werkt ook andersom: systemische ziekten en bepaalde medicijnen kunnen de mondgezondheid verslechteren.
-
Ziekten zoals diabetes of de ziekte van Sjögren maken iemand gevoeliger voor ontstekingen en droge mond.
-
Medicijnen kunnen de speekselproductie verminderen, wat het risico op gaatjes en tandvleesontsteking verhoogt.
-
Hormonale veranderingen tijdens puberteit, zwangerschap of menopauze kunnen het tandvlees extra kwetsbaar maken.
Mondgezondheid en diabetes
Bij mensen met diabetes is deze wisselwerking bijzonder duidelijk. Zij zijn gevoeliger voor ontstekingen, en wondjes genezen langzamer, ook in de mond. Dit maakt de kans op gingivitis en parodontitis groter. Tegelijkertijd kan een tandvleesontsteking de bloedsuikerspiegel ontregelen, waardoor complicaties sneller ontstaan.
Het belang van goede mondhygiëne
Omdat de mond via open verbindingen in direct contact staat met de rest van het lichaam, is dagelijkse mondverzorging essentieel. Goed poetsen zorgt ervoor dat bacteriën zich niet kunnen hechten en dus geen schade kunnen veroorzaken. Met slechts één à twee grondige poetssessies per dag kan beginnende gingivitis volledig verdwijnen. Wanneer ontstekingen niet worden aangepakt, kan echter onherstelbaar kaakbotverlies ontstaan.
Adviezen voor een gezonde mond én een gezond lichaam
-
Poets twee keer per dag gedurende minstens twee minuten.
-
Gebruik aanvullende hulpmiddelen zoals tandenstokers of ragers
-
Let op voeding en beperk tussendoortjes.
-
Ga regelmatig naar de tandarts voor controle en professionele reiniging.
-
Informeer de tandarts over uw algemene gezondheid en medicijngebruik.